Το έχω σκεφτεί χιλιάδες φορές και το χω πει κιόλας: δεν υπάρχει λόγος να φοβόμαστε την ομοιομορφία και τη μονοτονία. Η εντυπωσιακή ευκολία επικοινωνίας, ο σιδηρόδρομος, ο τηλέγραφος και το τηλέφωνο, που μεταφέρουν ταχύτατα εμπορεύματα και ανθρώπους από το ένα άκρο της γης στο άλλο, και που μεταδίδουν τη σκέψη και τις λέξεις με την ταχύτητα του κεραυνού, δεν έχουν καταφέρει ακόμα και ούτε ποτέ πρόκειται να καταφέρουν να μας εξομοιώσουν, να μας ξεθωριάσουν, με άλλα λόγια, και να μας κάνουν να χάσουμε το χαρακτηριστικό γνώρισμα της κάστας, της γλώσσας, του έθνους και της φυλής του καθένα από εμάς. Θα έλεγε κανείς ότι για να προφυλαχτούμε ενάντια στην τριβή που θα μπορούσε να λειάνει και να εξομαλύνει τις διαφορές, εφοδιαζόμαστε ενστικτωδώς με τη συντηρητική αρετή του αυθεντικού που στο βάθος κυριαρχεί, αν και επιφανειακά δεν είναι ορατή.

Αυτό που αποκαλούν σήμερα high-life, ή αλλιώς το πιο πλούσιο, κομψό και υπεροπτικό κομμάτι της κοινωνίας, νομίζουμε ότι πρέπει να είναι κοσμοπολίτικο, αλλά παρ’ όλα αυτά δεν είναι. Άντρες και γυναίκες μιλούν τόσο καλά γαλλικά, ορισμένες φορές καλύτερα και απ' τα ισπανικά. Κάποιοι μιλούν κουτσά στραβά ακόμη και αγγλικά ή γερμανικά. Όταν είναι να διαβάσουν κάτι, προτιμούν ξένα βιβλία, γιατί τα δικά μας τους φαίνονται βαρετά, ανεξάρτητα βέβαια απ' το αν έχουν δίκιο ή όχι. Οι κύριοι, εφόσον δεν τους λείπουν τα χρήματα και οι τίτλοι, φέρνουν απ’ το Λονδίνο κοστούμια, άλογα και αυτοκίνητα, ενώ οι κυρίες φέρνουν από το Παρίσι φορέματα και κουάφ. Η γαλλική κουζίνα ρίχνει την ισπανική στην αφάνεια ή την αλλοιώνει. Και τέλος, η συνήθεια των καλοκαιρινών διακοπών σπάνια οδηγεί αυτούς τους κομψούς κυρίους και κυρίες στα κάστρα και τα εξοχικά τους. Αντιθέτως, τους πηγαίνει στη Γαλλία, την Ελβετία, την Αγγλία ή σε πολύ βορειότερες περιοχές. Όταν πάλι το κομπόδεμα είναι μικρό για μακρινά ταξίδια, πρέπει να πεταχτούν τουλάχιστον ως το Μπιαρίτζ.

Βέβαια, παρ’ όλα αυτά, η high-life μας εξακολουθεί να είναι τόσο ισπανική όσο παλιά, και έτσι ο συγγραφέας κωμωδιών ή μυθιστορημάτων, προκειμένου να διατηρήσει το τοπικό και εθνικό χρώμα των ηρώων του, δεν χρειάζεται να τους ψάξει στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα ή να τους αναζητήσει στην κοιλάδα Μπατουέκας ή στους πιο αφιλόξενους, ορεινούς και απόμακρους τόπους.

Χίλιες φορές το έχω σκεφτεί και κάποιες το έχω πει ήδη: δεν πρέπει να μας φοβίζει η ομοιογένεια και η μονοτονία. Η θαυμαστή ευκολία των μέσων συγκοινωνίας κι επικοινωνίας, οι σιδηρόδρομοι, ο τηλέγραφος και το τηλέφωνο, που εν ριπή οφθαλμού κουβαλούν πραμάτειες κι ανθρώπους από τη μια άκρη της γης στην άλλη, και που μεταδίδουν και μεταφέρουν τον λόγο και τον λογισμό με την ταχύτητα του φωτός, δεν έχουν καταφέρει ακόμη κι ούτε και πρόκειται ποτέ να καταφέρουν να μας κάνουν ταυτόσημους, να μας αποχρωματίσουν, ας πούμε, και να μας ξεγυμνώσουν από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον καθένα μας, όπως το γένος, η γλώσσα, το έθνος, η φυλή. Θα λέγαμε ότι για να οχυρωθούμε απέναντι σε κάθε «τριβή» που θα μπορούσε να λειάνει και ν’ απαμβλύνει τις διαφορές, οπλιζόμαστε ενστικτωδώς με την αρετή της διαφύλαξης των ειδοποιών μας στοιχείων, η οποία στο βάθος επιμένει, ακόμη κι αν εξαφανιστεί από την επιφάνεια.

Αυτό που τώρα ονομάζουν «high-life» ή «αφρόκρεμα», δηλαδή εκείνη η κοινωνική κάστα των πλουσίων, εκλεπτυσμένων και ξιπασμένων, θεωρούμε πως πρέπει να είναι και κοσμοπολίτες, κι όμως δεν είναι. Άντρες και γυναίκες μιλούν τη Γαλλική το ίδιο καλά με την Ισπανική και μερικές φορές μάλιστα ακόμη καλύτερα. Μερικοί «κουτσομιλούν» επίσης την αγγλική γλώσσα, ακόμη και τη Γερμανική. Όταν διαβάζουν κάτι, διαβάζουν ξένα βιβλία γιατί τα εγχώρια τα βαριούνται, χωρίς να μπαίνουμε εδώ στη διαδικασία ν’ αναλύσουμε αν δικαίως ή όχι. Οι κύριοι, αφού δεν τους λείπουν τα πολύτιμα μέταλλα ή τα σύμβολα που τα αντιπροσωπεύουν, παραγγέλλουν από το Λονδίνο κουστούμια, άλογα κι αυτοκίνητα και οι κυρίες παραγγέλλουν από το Παρίσι φορέματα και στολίδια για την κόμη τους. Η γαλλική κουζίνα εξοβελίζει στη λήθη την ισπανική ή τη νοθεύει. Και τέλος, ο θεσμός του παραθερισμού σπάνια οδηγεί τους εκλεπτυσμένους μας και των δύο φύλων στα φρούρια και τις εξοχικές επαύλεις τους, αλλά τους πηγαίνει στη Γαλλία, την Ελβετία, την Αγγλία ή σε βορινότερες περιοχές. Όταν δε το παραδάκι δεν αρκεί και δεν μπορούν ν’ ανοίξουν και πολύ τα φτερά τους, πρέπει να πετάξουν τουλάχιστον μέχρι τη Μπιαρίτζ (1).

Ε, λοιπόν: μ’ όλα αυτά και παρόλ’ αυτά, οι «high-life» μας, εξακολουθούν να είναι όσο Ισπανοί ήταν και πριν, και δεν χρειάζεται ο κωμωδιογράφος και μυθιστοριογράφος, προκειμένου να διατηρήσει το τοπικό κι εθνικό χρώμα των χαρακτήρων του, να τους αναζητήσει στα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα ή να τους γυρέψει στις Μπατουέκας (2) ή στα πιο απόμακρα, κακοτράχαλα κι απόκρυφα μέρη.

1 (Σ.τ.Μ.): Biarritz, αριστοκρατικό γαλλικό θέρετρο στα σύνορα Ισπανίας και Γαλλίας.
2 (Σ.τ.Μ.): Las Batuecas, εθνικός δρυμός της Ισπανίας.

Χίλιες φορές το έχω σκεφτεί και μερικές φορές το έχω κιόλας πει: δε χρειάζεται να μας φοβίζει η ομοιογένεια και η μονοτονία. Η εκπληκτική ευκολία της επικοινωνίας, οι σιδηρόδρομοι, ο τηλέγραφος και το τηλέφωνο, που μεταφέρουν εμπορεύματα και ανθρώπους από τη μια άκρη της γης μέχρι την άλλη, και που εκπέμπουν και διαδίδουν τη σκέψη και το λόγο με την ταχύτητα του φωτός, δεν καταφέρνουν ακόμα, ούτε και θα το καταφέρουν ποτέ, να μας εξομοιώσουν, να μας κάνουν να ξεθωριάσουμε, ας το πούμε έτσι, και να κάνουν να χάσουμε το σημειό αναφοράς της κάστας, της γλώσσας, της εθνότητας και της φυλής στα οποία ανήκει ο καθένας. Θα λέγαμε ότι για να προφυλαχθούμε από τη φθορά, που θα μπορούσε να αμβλύνει και να στιλβώσει τις διαφορές, οπλιζόμαστε ενστικτωδώς με μια αρετή συντηρητικήτη της αυθεντικότητας που στο βάθος εμμένει, ενώ επιφανειακά εξαφανίζεται.

Αυτό που τώρα ονομάζουν υψηλή κοινωνία (high life), ή ας πούμε εκείνο το πιο πλούσιο, κομψό και υπεροπτικό κομμάτι της κοινωνίας, μας φαίνεται ότι πρέπει να είναι κοσμοπολίτικο, και παρόλαυτα δεν είναι. Άνδρες και γυναίκες μιλούν στα γαλλικά το ίδιο καλά και μερικές φορές καλύτερα ακόμα από ό,τι στα ισπανικά. Κάποιοι ακόμα ψευτομιλάνε την αγγλική και μέχρι και τη γερμανική γλώσσα. Όταν διαβάζουν κάτι διαβάζουν ξενόφερτα βιβλία επειδή αυτά των ομογενών τους τούς κάνουν να πλήττουν, χωρίς να προσπαθούμε να διευκρινίσουμε εδώ αν έχουν δίκιο ή άδικο. Οι κύριοι, καθώς δεν υπολείπονται πολύτιμων μετάλλων ή των συμβόλων που τα αναπαριστούν, παραγγέλνουν από τα Λονδίνα κουστούμια, άλογα και αυτοκίνητα, και οι κυρίες βάζουν και τους φέρνουν από τα Παρίσια φορέματα και καπέλα. Η γαλλική κουζίνα κάνει την ισπανική να ξεχνιέται ή να διαστρεβλώνεται. Και τέλος, το έθιμο των καλοκαιρινών διακοπών σπάνια οδηγεί στα κάστρα τους ή τις βίλες τους τους κομψούς μας και των δυο φύλων, που αντί αυτού προτιμούν τη Γαλλία, τη Σουηδία, την Αγγλία, ή πιο υπερβόρειες περιοχές. Σε περιόδους δε ισχνών αγελάδων, οφείλουν να πετάξουν τουλάχιστον μέχρι το Μπιαρρίτζ.

Εντάξει λοιπόν: μ' όλα αυτά, και παρόλαυτα, η υψηλή κοινωνία μας εξακολουθεί να είναι τόσο ισπανική όσο τον παλιό καιρό, και δε χρειάζεται το δημιουργό κωμωδιών και μυθιστορημάτων, για να διατηρήσει το τοπικό και εθνικό χρώμα των ηρώων της, να τους ψάξει κάτω από τα μικροσκοπικά κοινωνικά πέπλα, ή να τους κυνηγήσει στις Μπατουέκας ή στα πιο εκλεκτικά, απόμερα κι απόκρυφα μέρη.

Χίλιες φορές το έχω σκεφτεί, ενώ πολλές φορές το έχω ήδη πει: Δεν πρέπει να φοβόμαστε την ομοιομορφία και τη μονοτονία. Η εκπληκτική ευκολία της επικοινωνίας, οι σιδηρόδρομοι, οι τηλέγραφοι και το τηλέφωνο, πράγματα που καθιστούν εφικτή τη μεταφορά εμπορευμάτων και των ανθρώπων από το ένα άκρο στο άλλο της γης στο άλλο και μεταδίδουν και κοινοποιούν τους συλλογισμούς και τις λέξεις με αστραπιαία ταχύτητα, δεν έχουν πετύχει ακόμα, και ούτε πρόκειται να πετύχουν ποτέ, να μας προσδώσουν μια ξεχωριστή ταυτότητα, ένα ξεχωριστό πεπρωμένο να το πω έτσι, και έχουν συμβάλει στο να χάσουμε το κοινωνικό, γλωσσικό, φυλετικό και εθνικό στίγμα που έχει ο καθένας μας. Φαίνεται ότι για να αντισταθούμε στη φθορά, η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει λείανση και στίλβωση των ιδιαιτεροτήτων μας, οπλιζόμαστε ενστικτωδώς με τη συντηρητική αρετή της αγνότητας και της ιδιαιτερότητας η οποία παραμένει στο παρασκήνιο, αν και επιφανειακά εξαφανίζεται.

Αυτό που σήμερα ονομάζουμε μεγάλη ζωή, ή τουλάχιστον έτσι το αποκαλεί ένα μέρος της πλουσιότερης, κομψότερης και σικ κοινωνίας, μας φαίνεται κοσμοπολίτικο, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι. Άνδρες και γυναίκες μιλούν γαλλικά το ίδιο καλά, και μερικές φορές ακόμα καλύτερα και από τα ισπανικά. Μερικοί άλλοι μιλάνε κουτσά στραβά εκτός από τα αγγλικά και τα γερμανικά επιπλέον. Όταν διαβάζουν κάτι, διαβάζουν ξενόγλωσσα βιβλία, γιατί τα εγχώρια τα έχουν βαρεθεί. Δε θα προσπαθήσουμε να διασαφηνίσουμε εδώ αν πράττουν καλώς ή κακώς. Οι κύριοι, χωρίς να έχουν γνώσεις για τα πολύτιμα μέταλλα ή τα σύμβολα που τα αντιπροσωπεύσουν, συνηθίζουν να φέρνουν από το Λονδίνο κοστούμια, άλογα και αμάξια, ενώ οι κυρίες φέρνουν από το Παρίσι φορέματα και καπέλα. Η Γαλλική κουζίνα έχει ως αποτέλεσμά η ισπανική να έχει ξεχαστεί ή να έχει διαστρεβλωθεί. Και τέλος, η συνήθεια των καλοκαιρινών διακοπών σπάνια οδηγεί τους εραστές της κομψότητας ανεξάρτητος φύλου, στα κάστρα τους και στις κομψές βίλες που έχουν εδώ, αντιθέτως προτιμούν να πάνε στη Γαλλία, την Ελβετία, την Αγγλία ή σε ακόμα πιο βόρειες περιοχές. Όταν δεν έχουν πολλά λεφτά και δε μπορούν έτσι να ενδώσουν στην παραπλάνηση αυτή, πρέπει να πετάξουν τουλάχιστον μέχρι το Μπιάριτζ.

Λοιπόν, με όλα αυτά και παρ` όλα αυτά, οι σημερινοί εκφραστές της μεγάλης ζωής νιώθουν τόσο Ισπανοί όπως και οι προγενέστεροί τους, και δεν χρειάζονται συγγραφείς κωμωδιών και μυθιστορημάτων, για να διατηρήσουν το τοπικό και εθνικό χρώμα των προσωπικοτήτων τους , το ψάχνουν άλλωστε κάτω από τα μικροσκοπικά κοινωνικά στρώματα ή πάνε να το βρούνε στην Μπουατέκας ή σε άλλες, περισσότερο απόμακρες, ορεινές και απόκρυφες περιοχές.

Χίλιες φορές έχω σκεφτεί, ενώ πολλές φορές έχω ήδη πει: Δεν να μη φοβόμαστε την ομοιομορφία και τη μονοτονία. Η ευκολία της επικοινωνίας, οι σιδηρόδρομοι, οι τηλέγραφοι και το τηλέφωνο, που κάνουν εφικτή τη μεταφορά εμπορευμάτων και των ανθρώπων από τη μια άκρη στο άλλο της γης στην άλλη και μεταδίδουν και γνωστοποιούν τους συλλογισμούς και τις λέξεις με αστραπιαία ταχύτητα, δεν πετύχαν ακόμα, και ούτε πρόκειται να πετύχουν , να μας δώσουν μια ξεχωριστή ταυτότητα, ένα ξεχωριστό πρόσωπο να το πω έτσι, και έχουν συμβάλει στο να χάσουμε το κοινωνικό, γλωσσικό, φυλετικό και εθνικό στίγμα που έχουμε. Φαίνεται ότι για να αντισταθούμε στη φθορά, η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει εξαφανηση και στρεβλωση των ιδιαιτεροτήτων μας, οπλιζόμαστε αυτόματα με την αρετή της αγνότητας και της ιδιαιτερότητας η οποία παραμένει στο παρασκήνιο, αν και εξαφανίζεται απο το προσκηνιο.

Αυτό που σήμερα λέμε μεγάλη ζωή, ή τουλάχιστον έτσι το λέει ένα μέρος της πλουσιότερης, σικ κοινωνίας, μας φαίνεται κοσμοπολίτικο, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι. Οι άνδρες και οι γυναίκες μιλούν γαλλικά το ίδιο καλά, και μερικές φορές ακόμα καλύτερα και από ισπανικά. Μερικοί άλλοι μιλάνε εκτός από τα αγγλικά και γερμανικά επιπλέον. Όταν διαβάζουν κάτι, διαβάζουν ξενόγλωσσα βιβλία, γιατί τα τοπικά τα έχουν βαρεθεί. Δε θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε εδώ αν κάνουν καλώς ή κακώς. Οι κύριοι, χωρίς να έχουν γνώσεις για πολύτιμα μέταλλα ή τα σύμβολα που τα αντιπροσωπεύσουν, συνηθίζουν να φέρνουν από το Λονδίνο κοστούμια, άλογα και αυτοκίνητα, ενώ οι κυρίες φέρνουν από το Παρίσι φορέματα και καπέλα. Η Γαλλική κουζίνα έχει ως αποτέλεσμά η ισπανική να έχει ξεχαστεί ή να έχει διαστρεβλωθεί. Και τέλος, η οι καλοκαιρινές διακοπές σπάνια φέρνουν τους φίλους της κομψότητας και των δύο φύλων, στα κάστρα τους και στις κομψές βίλες που έχουν, αντιθέτως προτιμούν να πάνε στη Γαλλία, την Ελβετία, την Αγγλία, ή σε ακόμα πιο βόρειες περιοχές. Όταν δεν έχουν πολλά λεφτά και δε μπορούν έτσι να ενδώσουν στην πρόκληση, πρέπει να πετάξουν τουλάχιστον μέχρι το Μπιαρίτζ.

Λοιπόν, παρ` όλα αυτά, οι σημερινοί εκφραστές της μεγάλης ζωής νιώθουν τόσο Ισπανοί όπως και οι παλαιότεροί και δεν χρειάζονται συγγραφείς κωμωδιών και μυθιστορημάτων για να διατηρήσουν το τοπικό και εθνικό χρώμα της προσωπικοτήτάς τους , το ψάχνουν άλλωστε κάτω από τα μικροσκοπικά κοινωνικά στρώματα ή το ψάχνουν στην Μπουατέκα ή σε άλλες περισσότερο απομακρυσμένες περιοχές.

Χίλιες φορές το έχω σκεφτεί, ενώ πολλές φορές είπα: Ας μη φοβόμαστε την ομοιομορφία και τη μονοτονία. Το εύκολο της επικοινωνίας, οι σιδηρόδρομοι, οι τηλέγραφοι και τα τηλέφωνα, που κάνουν δυνατή τη μεταφορά εμπορευμάτων και των ανθρώπων από τη μια άκρη στην άλλη άκρη της γης και μεταδίδουν τους συλλογισμούς και τις λέξεις με γρήγορη ταχύτητα, δεν τα κατάφεραν ακόμα, και ούτε πρόκειται ποτέ, να μας προσδώσουν μια ξεχωριστή ταυτότητα, ένα ξεχωριστό χαρακτήρα να πω έτσι, και έχουν μας έχουν κανει να χάσουμε το κοινωνικό, γλωσσικό, ρατσιστικό και εθνικιστικό στίγμα. Φαίνεται ότι για να αντισταθούμε στη φθορά, η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει εξαφανηση και στρεβλωση των ιδιαιτεροτήτων μας, οπλιζόμαστε αυτόματα με την αρετή της αγνότητας και της ιδιαιτερότητας η οποία παραμένει στο παρασκήνιο, αν και δεν είναι στο προσκηνιο.
Αυτό που σήμερα ονομάζουμε μεγάλη ζωή, ή τουλάχιστον έτσι το λέει ένα μέρος της πλουσιότερης, κομψής,σικ κοινωνίας, φαίνεται κοσμοπολίτικο, αλλά στην δεν είναι πραγματικό. Οι άνδρες και γυναίκες μιλούν γαλλικά το ίδιο καλά, και μερικές φορές ακόμα καλύτερα και από ισπανικά. Μερικοί άλλοι μιλάνε εκτός από αγγλικά και επίσης γερμανικά. Όταν διαβάζουνε κάτι, διαβάζουνε ξένα βιβλία, γιατί τα εδώ τα έχουν βαρεθεί. Δε θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε εδώ αν κάνουν καλά ή άσχημα. Οι άντρες, χωρίς να ξέρουν για τα πολύτιμα μέταλλα ή τα σύμβολα που τα αντιπροσωπεύσουν, συνηθίζουν να μεταφέρουν από το Λονδίνο κοστούμια, άλογα και αμάξια, ενώ οι γυναίκες μεταφέρουν από το Παρίσι φορέματα και καπέλα. Η Γαλλική κουζίνα έχει ως αποτέλεσμά η ισπανική να είναι ξεχασμένη ή να έχει διαστρεβλωθεί. Και τέλος, η οι καλοκαιρινές διακοπές σπάνια οδηγούνε τους φίλους της κομψότητας και των δύο φύλων, στα κάστρα τους και στις κομψές βίλες που έχουνε, αντίθετα προτιμάνε να πάνε στη Γαλλία, την Ελβετία, την Αγγλία, ή σε ακόμα πιο βόρειες περιοχές. Όταν δεν έχουν τα πολλά λεφτά και δε μπορούν έτσι να ενδώσουν στην πρόκληση, πρέπει να πετάξουν τουλάχιστον μέχρι το Μπιαρίτζ.
Έτσι, παρ` όλα αυτά και συν όλα αυτά, οι σημερινοί εκφραστές της μεγάλης ζωής νιώθουν τόσο Ισπανοί όπως και οι προγενέστεροι τους, και δεν χρειάζονται κωμωδιογράφους και μυθιστορηματογράφους, για να διατηρήσουν το τοπικό και εθνικό χρώμα της προσωπικοτήτάς τους , αυτό το ψάχνουν κάτω από τα μικροσκοπικά κοινωνικά στρώματα ή το ψάχνουν στις Μπουατέκας ή σε άλλες περισσότερο μακρινές περιοχές.

Χίλιες φορές το ‘χω σκεφτεί και κάμποσες το είπα ήδη: δε χρειάζεται να φοβόμαστε την ομοιομορφία και τη μονοτονία. Η εκπληκτική διευκόλυνση των τηλεπικοινωνιών, ο σιδηρόδρομος, ο τηλέγραφος και το τηλέφωνο που διακινούν εμπορεύματα και ανθρώπους απ’ τη μια άκρη της γης στην άλλη και που μεταδίδουν και επικοινωνούν τη σκέψη και τον λόγο με την ταχύτητα της αστραπής, δεν έχουν καταφέρει ακόμα και ούτε θα καταφέρουν ποτέ να μας κάνουν να προσδιοριστούμε, να ξεπέσουμε, -ας το πούμε έτσι- και να χάσουμε το χαρακτηριστικό γνώρισμα της κάστας, της γλώσσας, του έθνους και της φυλής που ο καθένας μας έχει. Θα λέγαμε πως για να προφυλαχτούμε από τη φθορά που θα μπορούσε να εξουδετερώσει τη διαφορετικότητα, οπλιζόμαστε ενστικτωδώς με μια αρετή συντήρησης της καταγωγής που κατά βάθος αντιστέκεται παρόλο που επιφανειακά φαίνεται πως παύει να υφίσταται.

Αυτό που ονομάζουν τώρα μεγάλη ζωή, ή θα λέγαμε το κομμάτι της κοινωνίας με τον μεγαλύτερο πλούτο, κομψότητα και ξιπασιά, μας φαίνεται πως πρέπει να είναι κοσμοπολίτικο, αλλά παρόλα αυτά, δεν είναι. Άνδρες και γυναίκες μιλάνε γαλλικά τόσο καλά και κάποιες φορές καλύτερα και από τα ισπανικά. Επίσης, κάποιοι κακομιλούν την αγγλική, ακόμα και τη γερμανική γλώσσα. Όταν διαβάζουν, διαβάζουν ξένα βιβλία γιατί τα εγχώρια είναι βαρετά, -χωρίς εδώ να καταφέρνουμε να διευκρινίσουμε αν δίκαια ή άδικα-. Οι κύριοι, μιας και δε στερούνται πολύτιμων μετάλλων ή ανάλογων αντιπροσωπευτικών σημαδιών, φέρνουν κουστούμια, άλογα και αυτοκίνητα από το Λονδίνο και οι κυρίες φορέματα και καπέλα από το Παρίσι. Η γαλλική κουζίνα κάνει την ισπανική να ξεχνιέται ή να παραγκωνίζεται. Και τέλος, οι καλοκαιρινές διακοπές σπάνια βρίσκουν τους κομψούς -και των δύο φύλλων- νέους μας στα κάστρα και στις βίλλες τους, αλλά τους βρίσκουν στη Γαλλία, στην Ελβετία, στην Αγγλία ή ακόμα και σε πιο υπερβόρειες περιοχές. Και όταν υπάρξει η ανάγκη για μεγαλύτερη επίδειξη πρέπει να φτάσουν ακόμα και ως το Μπιαρίτζ.

Έτσι λοιπόν, με όλα αυτά και εξαιτίας αυτών, η μεγάλη ζωή μας συνεχίζει να είναι τόσο ισπανική όσο και στο παρελθόν και δε χρειάζεται τον συγγραφέα κωμωδιών και μυθιστορημάτων για τη διατήρηση του τοπικού και εθνικού χρώματος των χαρακτήρων της· ψάξτε τους στα πιο ταπεινά κοινωνικά στρώματα, αναζητείστε τους στην κοιλάδα Μπατουέκας ή στις τρώγλες και στους πιο ορεινούς και απόμερους τόπους.