Des livres, rien que des livres. Alignés sur les étagères. Empilés au sol.Entassés sur le moindre coin de table. Toutes les pièces en regorgent. A peine la place de circuler.C'est ici, dans cet appartement bourgeois du 16e arrondissement de Paris, que Pierre-Emmanuel Dauzat a installé son bureau. Ici qu'il travaille face à son ordinateur, douze à quatorze heures par jour, à lire, traduire et préfacer les livres des autres et à écrire les siens. Le soir, il n'a qu'à traverser la rue pour rentrer chez lui. "Ma vie sociale est réduite au minimum", reconnaît-il.
A bientôt 50 ans, Pierre-Emmanuel Dauzat est l'un des traducteurs français les plus demandés.[...]
Polyglotte ? Pierre-Emmanuel Dauzat balaie le qualificatif d'un revers de main. Il ne parle aucune des langues qu'il traduit. "Même en anglais, je suis incapable de dire deux mots, assure-t-il. A part le latin et le grec, je n'ai jamais appris aucune langue étrangère. La plupart de mes contrats, je les ai signés sans connaître le moins du monde la langue que j'allais traduire. Il suffit qu'un éditeur me convainque de l'intérêt d'un livre pour que j'accepte de relever le défi. Vous ne pouvez pas imaginer dans quel état de tension je suis quand je me mets à travailler sur un texte auquel je ne comprends rien..."[...]
Sa méthode est toujours la même : allergique aux grammaires, il préfère s'"immerger" dans des dictionnaires et des livres en édition bilingue. Généralement, il ne lit pas à l'avance l'ouvrage qu'il doit traduire : "C'est indispensable pour garder une forme de spontanéité dans la traduction." Seul principe, il commence par traduire la fin : "J'ai une telle angoisse de la mort que je préfère me débarrasser de la fin dès le début", explique-t-il. [...] Ce "besoin vital de (s')exiler dans la langue des autres", il dit l'éprouver depuis toujours. | Boeken, niets dan boeken. In rijen op de boekenplanken. Opgestapeld op de vloer. Opgehoopt tot op het laatste plekje op de tafel. Alle kamers zitten er overvol mee. Bijna geen plaats om je te bewegen. Hier, in dit luxe appartement in het 16e arrondissement van Parijs, heeft Pierre-Emmanuel Dauzat zijn bureau gevestigd. Hier werkt hij aan zijn computer, twaalf tot veertien uur per dag, lezend, vertalend, voorwoorden schrijvend voor de boeken van anderen, en schrijvend aan de zijne. ‘s Avonds hoeft hij de straat maar over te steken om thuis te komen. “Mijn sociale leven is tot een minimum beperkt”, erkent hij. De bijna vijftigjarige Pierre-Emmanuel Dauzat is één van de meest gevraagde vertalers van Frankrijk.[...] Een polyglot? Pierre-Emmanuel Dauzat wijst de kwalificering van de hand. Hij spreekt geen van de talen die hij vertaalt. “Zelfs in het Engels spreek ik nog geen twee woorden”, verzekert hij. “Afgezien van Latijn en Grieks heb ik geen enkele vreemde taal geleerd. Het grootste deel van mijn contracten heb ik getekend zonder dat ik ook maar iets wist van de taal die ik ging vertalen. Het is voldoende als een redacteur me overtuigt van het belang van een boek om de uitdaging aan te gaan. U heeft geen idee van de spanning die ik voel als ik begin aan de vertaling van een tekst waar ik niets van begrijp…” […] Zijn aanpak is altijd dezelfde: allergisch voor grammaticaboeken geeft hij er de voorkeur aan zich “onder te dompelen” in woordenboeken en boeken waar de originele taal naast de vertaling staat. Meestal leest hij het boek dat hij moet vertalen niet van tevoren: “Dat is essentieel om een vorm van spontaniteit in de vertaling te behouden.” Zijn enige principe is dat hij begint met het einde te vertalen: “Ik heb een zodanige angst voor de dood dat ik er de voorkeur aan geef om het einde meteen uit de weg te hebben”, legt hij uit. […] De “fundamentele behoefte te vluchten in de taal van anderen” zegt hij altijd al gevoeld te hebben. |