A theme of the age, at least in the developed world, is that people crave silence and can find none. The roar of traffic, the ceaseless beep of phones, digital announcements in buses and trains, TV sets blaring even in empty offices, are an endless battery and distraction. The human race is exhausting itself with noise and longs for its opposite—whether in the wilds, on the wide ocean or in some retreat dedicated to stillness and concentration. Alain Corbin, a history professor, writes from his refuge in the Sorbonne, and Erling Kagge, a Norwegian explorer, from his memories of the wastes of Antarctica, where both have tried to escape.
And yet, as Mr Corbin points out in "A History of Silence", there is probably no more noise than there used to be. Before pneumatic tyres, city streets were full of the deafening clang of metal-rimmed wheels and horseshoes on stone. Before voluntary isolation on mobile phones, buses and trains rang with conversation. Newspaper-sellers did not leave their wares in a mute pile, but advertised them at top volume, as did vendors of cherries, violets and fresh mackerel. The theatre and the opera were a chaos of huzzahs and barracking. Even in the countryside, peasants sang as they drudged. They don’t sing now.
What has changed is not so much the level of noise, which previous centuries also complained about, but the level of distraction, which occupies the space that silence might invade. There looms another paradox, because when it does invade—in the depths of a pine forest, in the naked desert, in a suddenly vacated room—it often proves unnerving rather than welcome. Dread creeps in; the ear instinctively fastens on anything, whether fire-hiss or bird call or susurrus of leaves, that will save it from this unknown emptiness. People want silence, but not that much. | Մեր ժամանակաշրջանի խնդիրներից մեկն այն է, որ մարդիկ լռություն են տենչում և չեն կարողանում գտնել այն: Համենայն դեպս, զարգացած աշխարհում դա այդպես է: Երթևեկության աղմուկը, հեռախոսների անդադար հնչող ձայնը, ավտոբուսներում և գնացքներում առկա թվային հայտարարությունները և նույնիսկ դատարկ գրասենյակներում հնչող հեռուստացույցի ձայնը մեզանից անվերջ էներգիա են խլում և շեղում մեր ուշադրւթյունը: Մարդկային ցեղը տանջվում է աղմուկից և ձգտում հակառակին, լինի դա ջունգլիներում, մեծ օվկիանոսի ափին, թե ինչ-որ առանձին վայրում, որտեղ մարդ փորձում է հանգստանալ ու կենտրոնանալ: Այդ մասին են գրում պատմության պրոֆեսոր Ալայն Կորբինը Սորբոնի իր ապաստանից և նորվեգացի հետազոտող Էրլինգ Կագեն Անտարկտիդայից (այնտեղ անտեղի վատնած ժամանակի վերաբերյալ իր հիշողություններում), որտեղից երկուսն էլ փորձել են փախչել: Եվ, այնուամենայնիվ, ինչպես իր «Լռության պատմություն» գրքում նշում է պարոն Կորբինը, աղմուկը, հավանաբար, ավելի շատ չէ, քան՝ նախկինում: Նախքան օդաճնշական անվադողերի ի հայտ գալը քաղաքների փողոցները լցված էին քարերին բախվող մետաղական եզրաշերտերով անիվների և պայտերի խլացնող զնգոցով: Նախքան բջջային հեռախոսներով մեր կամավոր մեկուսացումը ավտոբուսներում ու գնացքներում զրնգուն խոսակցություններ էին հնչում: Թերթավաճառները չէին թողնում, որպեսզի իրենց ապրանքն անխոս հանգչի կույտերով: Կեռաս, մանուշակներ և թարմ թյունիկ վաճառողների նման նրանք հնարավորիս շատ գովազդում էին այն: Թատրոններում ու օպերաներում քաոսային ուռռաներ և սուլոցներ էին հնչում: Նույնիսկ գյուղական վայրերում գյուղացիները ծանր ու միապաղաղ աշխատանքներ կատարելիս երգում էին: Նրանք այժմ չեն երգում: Փոփոխություններն ավելի շատ վերաբերվում են ոչ թե աղմուկի մակարդակին, որից նախորդ դարաշրջաններում ևս դժգոհում էին, այլ՝ այն տարածքում առկա ուշադրության շեղման աստիճանին, ուր կարող է ներխուժել լռությունը: Այստեղ ի հայտ է գալիս մեկ այլ պարադոքս, քանի որ լռությունը հաճախ արժանանում է ոչ թե մեր գրկաբաց ընդունելությանը, այլ՝ ազդում մեր նյարդերին, երբ իսկապես ներխուժում է որևէ տարածք, լինի դա սոճու անտառի խորք, ամայի անապատ, թե հանկարծակի ազատված սենյակ: Վախը սողոսկում է մեր հոգու մեջ, մենք բնազդաբար ականջ ենք դնում ամեն ինչի, լինի դա կրակի թշշոց, թռչնի ձայն, թե տերևների սոսափյուն, որ կարող է փրկել այս անհայտ դատարկությունից: Մարդիկ ցանկանում են լռություն, բայց ոչ այդքան շատ: |