Hace décadas, la humanidad viene buscando señales de inteligencia extraterrestre. Barrimos el cielo tratando de encontrar algún tipo de evidencia que confirme que no estamos solos en el Universo, inspirados en la infinidad de películas donde se realizaban los primeros contactos, visitas, o invasiones. Pero, ¿alguien se detuvo a pensar qué pasos se deberían seguir si llegara a darse ese contacto? ¿A quién debe comunicárselo primero? ¿A la prensa? ¿A la comunidad científica? ¿A una tía sorprendidísima por Facebook? Y ni hablar del interrogante que nos recuerda a una madrugada de domingo, uno más conocido por nuestra especie: ¿es buena idea responder este mensaje?
[...]
Mejor prevenir que curar. O, mejor dicho, mejor saber cómo actuar frente un ET antes de que venga uno, no tengas idea de qué hacer y te lo lleves a tu casa. El comité SETI de la Academia Internacional de Astronáutica (IAA) comenzó a debatir posibles acciones posteriores a la detección de inteligencia extraterrestre a mediados de los años ‘70. Entendieron que las primeras pruebas de detección podrían ser ambiguas o incompletas, por lo que era necesario un análisis cuidadoso para su confirmación. Por esta razón, el SETI de la IAA acordó con la comunidad científica una serie de principios para difundir información sobre la detección de inteligencia extraterrestre.
[...]
Ahora bien, una vez confirmada la señal ET, el siguiente paso sería determinar quién tiene que responder y en carácter de qué. La cuestión de designar la autoridad que debería representar a la civilización humana en una futura relación Alien-Humano fue siempre un campo de grandes debates y aún no está definida. Ojalá pudiéramos votar por Sagan.
En el artículo XI del Tratado del Espacio de 1967 –núcleo jurídico del Derecho Espacial– se reconoce de forma implícita el rol del secretario general de la ONU como representante de la humanidad (tranca el cargo). A su vez, otro tratado de la ONU, el Acuerdo que debe regir las actividades de los Estados en la Luna y otros cuerpos celestes –aprobado en 1979– señala en su artículo 5, inciso 3, que los Estados Partes informarán al Secretario General de la ONU cualquier fenómeno que descubran en el espacio ultraterrestre que pueda poner en peligro la vida o la salud humanas, así como de cualquier indicio de vida orgánica. Tenemos leyes para todo, queridos extraterrestres. Podrán escapar más fácilmente de las leyes de la gravedad que de las leyes del Derecho Espacial.
Por todo ello, y pese a que no existe un documento internacional que directamente ponga en la cabeza de la ONU las relaciones con los extraterrestres, desde la perspectiva del derecho internacional no es una locura determinar que, si algún día llega la señal, el secretario general de la ONU sea el mejor candidato para limpiar la voz, agarrar el micrófono y, en nombre de la humanidad, preguntar ‘Alien, ¿só vó?’. | Εδώ και δεκαετίες, η ανθρωπότητα ψάχνει σημάδια για εξωγήινη ζωή. Ανατρέχουμε το διάστημα προσπαθώντας να βρούμε κάποιου είδους στοιχείο που να επιβεβαιώνει ότι δεν είμαστε μόνοι μας στο Σύμπαν, εμπνεόμαστε από τις τόσες ταινίες που μας έδειξαν τις πρώτες επαφές, επισκέψεις, ή εισβολές. Όμως, σταμάτησε κανείς να σκεφτεί τί βήματα θα έπρεπε να ακολουθήσει εαν φτάσει να πραγματοποιηθεί αυτή η επαφή; Σε ποιόν πρέπει να το πει πρώτα; Στον τύπο; Στην επιστημονική κοινότητα; Σε μια έκπληκτη θεία μέσω Facebook; Κι ας μην μιλήσουμε για τον ανακριτή που μας θυμίζει κάποια ξημερώματα Κυριακής, κάτι που το είδος μας γνωρίζει καλά: είναι καλή ιδέα να απαντήσουμε σ' αυτό το μήνυμα; [...] Η πρόληψη είναι καλύτερη από την θεραπεία. Ή μάλλον, καλύτερα να ξέρεις πώς να φερθείς μπροστά σε έναν εξωγήινο πριν να έρθει, να μην έχεις ιδέα τι να κάνεις και να τον φέρεις σπίτι σου. Η επιτροπή SETI της Διεθνούς Αστροναυτικής Ακαδημίας (ΔΑΑ) άρχισε να συζητά πιθανές ενέργειες μετά την ανίχνευση εξωγήινης ζωής στα μέσα της δεκαετίες του '70. Κατάλαβαν ότι οι πρώτες ενδείξεις της ανίχνευσης μπορούσαν να είναι ασαφής ή ατελής, γι αυτό και ήταν απαραίτητη μια προσεκτική ανάλυση για την επιβεβαίωσή της. Γι' αυτό το λόγο, η SETI της ΔΑΑ συμφώνησε μαζί με την επιστημονική κοινότητα σε μια σειρά από αρχές για την διάδοση πληροφοριών σχετικά με την ανίχνευση εξωγήινης ζωής. [...] Αφού λοιπόν επιβεβαιωθεί το εξωγήινο σήμα, το επόμενο βήμα θα ήταν να αποφασιστεί ποιος πρέπει να ανταποκριθεί και με ποιον τρόπο. Το ζήτημα του καθορισμού της αρχής που θα πρέπει να αντιπροσωπεύσει τον ανθρώπινο πολιτισμό σε μια μελλοντική σχέση Εξωγήινου-Ανθρώπου ήταν ανέκαθεν ένα πεδίο για πολλές συζητήσεις και ακόμα δεν είναι καθορισμένο. Μακάρι να μπορούσαμε να ψηφίσουμε για τον Σαγκαν. Στο άρθρο ΧΙ της Συμφωνίας του Διαστήματος του 1967 -νομικός πυρήνας του Διαστημικού Νόμου- αναγνωρίζεται εμμέσος ο ρόλος του γενικού γραμματέα του Ο.Η.Ε. ως αντιπροσώπου της ανθρωπότητας (διαχείριση φορτίου). Την ίδια στιγμή, άλλη συνθήκη του Ο.Η.Ε., η Συμφωνία που πρέπει να κυβερνήσει τις ενέργειες των Κρατών στο Φεγγάρι και σε άλλα ουράνια σώματα -εγκεκριμένο το 1979- επισημαίνει στο άρθρο 5, υποδιαίρεση 3, ότι τα Κράτη-Μέλη θα ειδοποιήσουν την Γενική Γραμματεία του Ο.Η.Ε. για οποιοδήποτε φαινόμενο που ανακάλυπτουν στο διάστημα και μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ζωή ή την υγεία των ανθρώπων, καθώς και κάθε ένδειξη βιολογικής ζωής. Έχουμε νόμους για τα πάντα, αγαπητοί αξωγήινοι. Θα μπορούσαν να ξεφύγουν ευκολότερα από τους νόμους της βαρύτητας από ότι από τους νόμους του Διαστημικού Δικαίου. Για όλα αυτά, και παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει κάποιο διεθνές έγγραφο που να βάζει άμεσα στο μυαλότου Ο.Η.Ε. τις σχέσεις με τους εξωγήινους, από την προοπτική του διεθνούς δικαίου δεν είναι τρελό να καθοριστεί ότι, εαν μια μέρα φτάσει το σήμα, ο γραμματέας του Ο.Η.Ε. θα είναι ο καλύτερος υποψήφιος για να καθαρίσει τον λαιμό του, να πιάσει το μικρόφωνο και, στο όνομα της ανθρωπότητας, να ρωτήσει 'Εξωγήινε, λοιπόν;'. |